1201, ചിങ്ങം, ഓണം, 2025

പ്രകൃതിയുടെ ഓണ-ഒരുക്കങ്ങൾ തുടങ്ങീട്ടോ  മനുഷ്യരുടെ ഓണം മൂന്ന് ദിവസമാണെങ്കിൽ, പ്രകൃതിയുടെ മൂന്ന് മാസമാണല്ലോ! രാവിലെയൊന്നു പറമ്പിലേക്കിറങ്ങിയാ മതി, ഒരുക്കങ്ങൾ കാണാൻ….

കർക്കടകം തീരാനൊന്നും മുക്കുറ്റി കാത്തില്ല, ഓണമല്ലേ, നേരത്തേ തന്നെ ഒരുങ്ങിയിറങ്ങിയിങ്ങെത്തി!

കാവടിപൂവ് ഒരുങ്ങി വരാൻ തന്നെ വേണം ആറ് മാസം, പക്ഷേ ആദ്യമേയെത്തും, ഓണാഘോഷമെല്ലാം കഴിഞ്ഞിട്ടേ പോവൂ!

അതിനിടക്ക് മഴയത്ത് വീണു കിടക്കുന്ന ഇവനെ പൊക്കി പുകച്ചാൽ, പത്തീരാണ്ട് പടച്ചിരിക്കും!

ഇവൻ ഇപ്പോ വല്യ പുള്ളിയാ, ഓണത്തിന് വരും, നമ്മളെ കണ്ട ഭാവമില്ല, പണ്ട് കല്ല് എടുപ്പിച്ച പരിഭവം തന്നെ!

പണ്ടത്തെ പോലെ കുതിര കളിക്കാൻ കൂട്ടുകാരാരുമിലെങ്കിലും, ഇവരിന്നും കുളിച്ചണിഞ്ഞൊരുങ്ങി കൂട്ടായി നിക്കും!

അപ്പൊ, ഇനി ഇറങ്ങാമല്ലോ പറമ്പിലോട്ട്? എല്ലാവരെയും ചെന്ന് കണ്ടു വിശേഷങ്ങളൊക്കെ ചോദിച്ച് വരണ്ടേ? വേഗമാവട്ടെ!

Yet Another Hartal Day ❣️

A Beautiful Day !
For Our Beloved Nature 
A Day With -
Less Air Pollution
Less Sound Pollution
Less Travel Pollution
Less Public Littering
Less Plastic Trash
Less Carbon Footprint!
Our Earth Deserves This, Isn’t It?
A Good Break From Greedy Humans! - The Workaholics, The Cynics
Our Family Deserves This, Isn’t it?
A Peaceful Breathing Space From All Chaos! -
Which No Job Or Money Could Buy!
That’s Why Everyone Loves -
Everyone Loves A Good Hartal !
A Well Planned Peaceful Hartal!
Hail Hartal ! Hail Hartal !

(A Hartal Every Two Months Keeps the Pollution at Bay! Thanks to the blessed souls who invented Hartal and Thanks to those who still practice it diligently )

Operation Sindhoor : Best Practices and Lessons Learnt

1. Defense is much more important and critical for a county like India than Offense 
2. Decision to purchase S-400 from Russia in 2018 ignoring US sanction threats was the “game changer”
3. Pakistan may be well below India in military strength but are very cunning in deceiving (eg trying to deceive India by keeping airspace open), spreading lies and denials 
4. Our military forces integration felt to be effective with the introduction of the role of CDS (General Anil Chauhan)
5. India corrected the mistakes from Surgical strikes of 2019 and ensured to keep the proof handy of all the critical moments (needed for questions from opposition and international community)
6. Indian political leaders including our PM kept away from making any kind of statements from the day the control was handed over to military and entire show was handled by them professionally shutting down any political angle to it
7. Kashmir was not ready to be a state, it probably diluted the vigilance and made it vulnerable again
8. It is impossible to neutralize each and every terror attempt however guarded we are 
9. India behaved very professionally in its reaction and showcased the power of democracy
10. Media should be more responsible and sensible - the war coverage  was mostly far from facts, highly sensational with intense and aggressive narratives 
11. India should aim to have a permanent ally who will join us in our war against terror (without asking they should join us against the enemy) 
12. India probably missed a golden chance to decimate Pakistan airforce assets and gave them the chance now to improve their defense and come back again prepared 
13. If India keeps the Indus Treaty suspended that will help us to have control on the ground tactically 

Throwback Movies - Gol Maal (1979), Language : Hindi, Genre: Comedy

Though I returned to "Gol Maal", which is as old as me, to laugh over the weekend, this time the movie made me wonder than actually laugh. Watching it more closely, I was awestruck at the measured, balanced and subtle performances of Amol Palekar, an artist trained in fine arts with a career in Theatre and Utpal Dutt, yet another towering figure from Bengali Theatre whose leftist revolutionary dramas ran packed shows in 1960s. Both, under the direction of Hrishikesh Mukherjee, considered as one of the greatest in Indian cinema, raised this simple movie to its deserved classic comedy status!

While the characters of Ramprasad Dashrathprasad Sharma and Bhavani Shankar, played by Amol Palekar and Utpal Dutt respectively, are class apart as the ones' who drive the story, every other role are also notably etched with pin-point precision – may it be Ratna as Ramprasad’s sister, Kedar Mama, Deven Verma, Kamala or Buaji. The guest appearances of Amitabh Bachchan, Rekha and many others along with the way how "story within story" theme was brought in, made this otherwise simple script more interesting and unique. Lyrics of Gulzar gave us the “Gol Maal Hai Bhai Sab Gol Maal Hai” adage and the equally philosophical “Aane Wala Pal Jaane Waala Hai”, both of which got blessings of R.D Burman and when they finally reached us through Kishore Kumar it naturally turned them into classics! 

A feel-light, feel-good, feel-happy, feel-joyful, live-in-the-moment movie for a weekend!

A Lesson from a Bamboo Piece!

April-2024 - As we were returning from the Kodungallur temple compound after the Bharani festival yesterday, he suddenly found something, then bent down and picked up a small bamboo piece lying in the dust filled festive ground. I was about to stop and ask him to throw it away, but after a moment of thought felt to ignore - 

“Yes, no doubt it’s not advisable, but let me not stop and control each and everything they do, let them be themselves...and learn something on their own...” 

After I dropped him at his home and was about to leave after a tea, he came up with it again to me with something on it ! He had washed and cleaned it and then has wrote the event and date - "Ha, what a simple, beautiful memento it turned out to be!"

Had I stopped him from picking it from the dust, I might have curbed his thoughts, identity and the creativity! Luckily I didn't!

"Let’s nurture the freedom of expression, creativity and individuality (with a speck of caution) of the children even though it may be a little different from our expectations and our imaginations. Who knows they might surprise us with what they have inherent within them!”

The Great Escalation

“You have got an escalation!” – for IT professionals this statement is probably a nightmare of sorts, it is so nasty that you are guaranteed an ordeal ahead! Though the dreaded line “You are sacked!” stays as the top IT punch statement, it is a kind of kill-in-one-shot situation. The former however is a slow and silent killer and the way it works is potentially traumatic too! Let us take a closer look at it.

Escalation starts working on you by bringing you down emotionally and making you think you have done something terribly wrong, a big mistake or perhaps the greatest blunder which can take down the entire world. Of course, there is no doubt that this big, oblique, funny, fat world will float as usual in space, but there is no doubt either that your little world is going to shake like never before.

 

If the escalation comes directly from the client, then your life is destined to go through hell. Be prepared. Hold your breath and get ready. It could be for days, weeks or even months depending on how the spell is defined for you. If you think you are not one who can be pulled down so easily, here is the next ordeal in escalation which await you. The big bosses of the organization, many of whom you are not even aware of, will arrive at the crime scene from nowhere as if they were hiding somewhere in bushes. They are hard-nosed, unsentimental, no-nonsense IT hulks who with their brute force can just puff your confidence into thin air. Their power is so immense that they can virtually kill you with a word or even a look, they are so shrewd and cut-throat-businessmen that they will make you own all the mistakes of this entire world just with a stare. Add to this any kind of loss they suffered  due to escalation – such as loss of dollars, loss of a client, loss of a project, loss of reputation – be ready to be cooked alive! The giants will cut, chop, peel, slice, sauté and finally fry you in boiling oil making a “kadai paneer” out of you! Then you will be served hot to all the bosses (and to clients too if they like it) as they relish it themselves!

 

If you think it will be done with it, you are again wrong -  it is just a mere beginning. You will forget your sleep, your wife, your kids (if you have any), your food and even your surroundings! You will wonder at your weight loss which will so drastic and dramatic (you might probably love it too!) – some high blood pressure, headaches, palpitation, body aches etc. are side effects. You may not even notice it.  You will be always floating in escalation-nirvana for days, weeks and perhaps months! Do not get surprised if the outside world finds you rotten, in fact you are.  You will keep your hands-on in presentations, charts, long mails trying to defend, maneuver through the numerous tangles with the big bosses each time failing miserably like the ants getting crushed under elephants! And in between you might see the macho bosses themselves fighting each other with their oxford English bringing sparks in the air, their egos clashing to keep up their reputation and power. But in your case, you are not supposed to keep any self-worth, you did what you should not have, you did something terribly wrong. You are paid for doing it right and you failed. You are a failure and in this so called org structure those who fail are bound to suffer!

 

So is there no way out of this ordeal? Very valid and sensible question. Remember, when power, money and reputation is at stake there is no place for humanism (if there is any such thing!). Add to it your incapability resulting in failure there is no easy way out. But everything which starts will have an end. Below are the commonly seen patterns of aftermath of escalations.

 

• The hunted becomes a hunter : this is one pattern where the one who got hunted, who got bruised, thrashed will start hunting himself for his survival, for his self-worth. He will mimic how the clients and bosses treated him to his team members and sometimes even to his family. He will find peace as he pass on the mistakes, frustrations, failures and become a pseudo-hunter.
• If you can’t beat join them : this is more subtle pattern, where the one who is crushed uses his skills and manages to get into the breed of bosses. While the first one merely pass on the frustration, this one will eventually become a boss himself and transform his self and brings his own breed of bosses.
• I am okay for slavery : This is the pattern commonly seen in escalation aftermath. As a quote says, slavery is never abolished, it just got extended to include all the colors. Those who want a job for survival, those who have a family to take care, those who have financial commitments will accept all the rotten eggs thrown at them. They will be okay to be chewed up by their bosses, ignoring their mental and physical health, they will stay as dogs and will always believe the client as their gods. They do not believe (or ignore) in their self-worth, they will accept all humiliation for their family, for their job, for their hefty salary which they need to keep their social status. Even though sans self-worth, they will be happy to be not in the slavery of jobless, penniless poverty and without health too (which in fact is more horrible)
• There are finally the patterns of “Intellectuals never follow, they Lead” and “Saints find their own way” who handle escalation aftermaths in a completely different and unique ways of their own. Since they are very rare let us keep those patterns for later research.

 

Look at which pattern you fall into, how you treat yourself and your life keeping in mind that as long the world exists exploitation in one or other form will continue. Finally remember, no one here is right and no one here is wrong. It is a mere a fight for survival, for existence, sometimes with self-worth, sometimes without. Time will pardon you for both.

വീണ്ടുമൊരു പരിസ്ഥിതി ദിനം !

നോവുന്ന പരിസ്ഥിതി ദിനം

ഉറക്കത്തിൻറെ കാണാക്കയത്തിലായിട്ടും ഒരു സ്ഫോടനം പോലെ ഭൂമിയിലേക്കു പതിച്ച ആ ഇടിവെട്ടിൻറെ കുലുക്കത്തിൽ ഞാൻ ഞെട്ടിവിറച്ചുണർന്നു. മണി മൂന്ന്. പുറത്തു മഴ കോരിചൊരിയുന്നു. ഇടവപെയ്തിൽ പതിവില്ലാത്ത ഈ ഇടിനാദം എവിടുന്നു വന്നോ ആവോ?! എന്നാലോ, പകലായാൽ ഇടിവെട്ട് പോയിട്ട് മഴക്കാറ് പോലും കാണാനില്ല. മനുഷ്യൻറെ ചെപ്പടിവിദ്യകൾ മഴയും പഠിച്ചെടുത്തോ? ഞാൻ വീണ്ടുമൊന്നു മയങ്ങിതുടങ്ങിയപ്പോഴേക്കും പിന്നെയുമൊരു ഇടി വെട്ടി. ഇപ്രാവശ്യം ഭൂമികുലുക്കം പോലെയാണ് അതെനിക്ക് അനുഭവപ്പെട്ടത്. ഭയന്നുവിറച്ച ഞാൻ തലയണയെടുത്ത് ചെവിപൊത്തി കിടന്നു. എന്നിട്ടും എൻ്റെ നെഞ്ചിലെ കിടുകിടുപ്പ് ലേശം പോലും അയഞ്ഞില്ല. യുക്രൈനിൽ നിന്നാണോ ഇപ്രാവശ്യം ഇടവപാതി ഇങ്ങോട്ടെഴുന്നള്ളിയത്?! പുറത്തു വീണ്ടും വീണ്ടും ഇടി വെട്ടുന്ന മുഴക്കം. എൻ്റെ ഉറക്കം തീരുമാനമായി. ഓ ! ഇന്നാണല്ലോ ജൂൺ 5, ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം, ഞായറാഴ്ചയും. കൊള്ളാം, വെറുതെയല്ല ഇങ്ങനെ മഴയും, ഇടിയും.

ഇത് മനുഷ്യവർഗ്ഗത്തിനുള്ള ഭൂമിയുടെ മുന്നറിയിപ്പ് തന്നെ! മനുഷ്യൻറെ "പരിചരണത്തിൽ" വീർപ്പുമുട്ടിയ പ്രകൃതിയുടെ അലർച്ച! പരിസ്ഥിതി ദിനമെന്നും പറഞ്ഞ് പതിനായിരം (ചതി)കുഴിയും കുത്തി സെൽഫിക്ക് വേണ്ടി ചെടിയും തൊട്ട് പോസ്സും പോസ്റ്റും ചെയ്‌താൽപിന്നെ തിരിഞ്ഞുപോലും നോക്കാതെ പൊടിയും തട്ടി കടന്നു കളയുന്ന കാപട്യത്തിൻറെ ആശാന്മാരായ മനുഷ്യകുലത്തിനുള്ള താക്കീത് പുറത്തൊരശരീരിയായി മുഴങ്ങുന്നു!  

"അടുത്ത പരിസ്ഥിതിദിനമാവുമ്പോഴേക്കും നട്ടതിലും കൂടുതൽ നീ വെട്ടും, കുഴിച്ചതിലും, കിളച്ചതിലും കൂടുതൽ നീ മാന്തും, പിച്ചി-ചീന്തും, മാലിന്യമിട്ട് മൂടും, പുകച്ച് എൻ്റെ ശ്വാസം മുട്ടിക്കും, എന്നിട്ട് ഒന്നുമറിഞ്ഞിട്ടിലാത്തവനെ പോലെ വീണ്ടും വരും - ഹാ! എന്നെ രക്ഷിപ്പാനെന്നും പറഞ്ഞ്! 

എടാ മനുഷ്യാ ! നീ എന്തറിഞ്ഞു? നീ കണ്ടതിലും എത്രയോ ഞാൻ കണ്ടു. എൻ്റെ നെഞ്ചിൽ വിജയകൊടി പാറിക്കുമെന്നു പറഞ്ഞിറങ്ങിയ നിൻറെ അപ്പൂപ്പൻറെ അപ്പൂപ്പൻ വരെ കരിഞ്ഞമർന്ന് പുഴുവായ്, കാണാകീടമായ്, വെണ്ണീറായ് എന്നിൽ കിടന്നലയുന്നു, എന്നിട്ടും, പമ്പരവിഡ്ഢിയായ നീ കരുതുന്നു നീ എന്നെ രക്ഷിക്കുമെന്ന്! വേണമെങ്കിൽ നീ സ്വയം രക്ഷപ്പെടാൻ നോക്ക്! എൻ്റെ രൂക്ഷരോഷത്തിൽ നിന്നും! നിൻറെ സർവ്വനാശത്തിൽ നിന്നും!"

പുറത്തെ പെരുമഴയിൽ അടുത്ത ഇടിവെട്ടുന്നതും പ്രതീക്ഷിച്ച്, കണ്ണുകൾ ഇറുക്കിയടച്ച് പുതപ്പിനുള്ളിൽ ഞാൻ ചുരുണ്ടമർന്നു.

 ***

ഇ.ശ്രീധരൻ ജി, ഇലക്ഷൻ - എന്നുള്ളിലെ ഇടുങ്ങിയ ചോദ്യങ്ങൾ - അതിനുള്ള ഉത്തരങ്ങളും !

കുറച്ചു ദിവസങ്ങളായി മനസ്സ് വളരെ അസ്വസ്ഥമാണ്. മനസ്സിൽ നൊമ്പരമായി ശ്രീ.ഇ.ശ്രീധരൻ സർ. ലോകം മുഴുവൻ ആദരിക്കുന്ന ഋഷിതുല്യനായ കർമ്മയോഗി - അദ്ദേഹത്തെ മലയാള മാധ്യമങ്ങൾ അവരവരുടെ ടി.ആർ.പി റേറ്റിംഗിന് വേണ്ടി വളഞ്ഞിട്ട് വേട്ടയാടുന്ന കാഴ്ച്ച വേദനാജനകം തന്നെയായിരുന്നു. അതിനു പുറമെ നവമാധ്യമങ്ങളിലൂടെയുള്ള ട്രോളുകളും. ചുരുക്കം പറഞ്ഞാൽ, ശ്രീധരൻ സർ നാട് നന്നാക്കാൻ പോവേണ്ടതിലായിരുന്നു എന്ന് പോലും തോന്നി - അതിനു മാത്രമുള്ള യോഗ്യതയൊന്നും കോട്ടുവായിട്ടു വടക്കോട്ട് നോക്കി ചൊറിയും കുത്തിയിരിക്കുന്ന കേരളത്തിനു ഇല്ലാന്നേ !

ഒരു പക്ഷെ എൻറെ അസ്വസ്ഥതയുടെ ഗാഢത കൊണ്ടാവും കഴിഞ്ഞ ദിവസം എന്റെ സ്വപ്നത്തിൽ ശ്രീധരൻ സർ തന്നെ പ്രത്യക്ഷപെട്ടു. ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിനോട് സംവദിച്ചു - ഒരു പാട് നേരം. എൻറെ അസ്വസ്ഥതകൾ ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിനോട് തുറന്നു പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം അതിന്നു മറുപടിയും തന്നു - ഭാരതീയ ദർശനത്തിലൂടെയുള്ള  മറുപടി തന്നെ !

ഞാൻ : "എന്തിനാണ് ശ്രീധർ സർ അങ്ങ് ഈ അഴിമതി പുരണ്ട രാഷ്ട്രീയ മാർഗത്തിലോട്ട് വന്നത് ?"

ശ്രീ : "നീ ഭാരതീയൻ അല്ലേ?"

ഞാൻ : "അതെ"

ശ്രീ : "പുസ്‌തകങ്ങൾ വായിക്കാൻ താല്പര്യമുള്ള കൂട്ടത്തിലാണോ?"

ഞാൻ : "അതെ "

ശ്രീ : "നീ രാമായണം വായിച്ചിട്ടുണ്ടോ?"

ഞാൻ : "ഉവ്വ്"

ശ്രീ : "മഹാഭാരതം വായിച്ചിട്ടുണ്ടോ?"

ഞാൻ : "ഉവ്വ്"

ശ്രീ : "ഭഗവത് ഗീതയോ ?"

ഞാൻ : "കുറെയൊക്കെ - ശ്രദ്ധയോടെ വായിച്ചിട്ടില്ല !"

ശ്രീ : "അതിന്റെ ഒരു പ്രശ്നമാണ്  നിന്റെ ഈ ചോദ്യത്തിൽ - ജീവിത പ്രതിസന്ധികളെ തരണം ചെയ്യാൻ ഭഗവത് ഗീതയല്ലേ വായിക്കേണ്ടത്! വിഷമഘട്ടങ്ങളിൽ ഉത്തരമായി ഭഗവത് സന്ദേശതിന്നപ്പുറമായി എന്ത് വേണം!?"

"നിന്റെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഞാൻ ഭഗവത് ഗീതയിൽ നിന്ന് തന്നെ ഉത്തരം തരാം - നീ പോയി വായിക്കുക, ഉണരുക, ചിന്തിക്കുക, സത്യത്തെ അറിയുക, കർമയോഗിയായി ജീവിക്കുക !"

"ആദ്യം നീ മനസ്സിൽ ഉറപ്പിക്കേണ്ടത് വിവേകാനന്ദ സ്വാമികൾ തന്നെ വളരെ പ്രാധാന്യം കൽപ്പിച്ച  ഭഗവത് ഗീതയിലെ രണ്ടാം അദ്ധ്യായത്തിലെ മൂന്നാം ശ്ലോകം. തന്നെ ! 

ക്ളൈഭ്യം മാസ്‌മ ഗമ പാർത്ഥ ന എതത് ത്വയി ഉപപദ്യതേ 

ക്ഷുദ്രം ഹൃദയദൗര്ബല്യം ത്യക്തോതിഷ്ഠ പരന്തപ.(2:3)

ഈ മായാലോകത്തിൽ എന്തും സംഭവിക്കാം ! അവിചാരിതമായ ക്ലേശങ്ങളും, അചിന്തനീയമായ പ്രതിബന്ധങ്ങളും എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും നമ്മളെ സംഭ്രമിപ്പിച്ചേക്കാം! എന്തൊക്കെയായാലും നീ ഒരിക്കലും ഒരു കാരണവശാലും ഹൃദയദൗര്ബല്യത്തിന് വശംവദനാവരുത് ! ഇനി നിന്റെ ചോദ്യത്തിന് - ഭാരതത്തിന്റെ പുരോഗതിക്ക് ഭാരതീയർ തന്നെ മുന്നിട്ട് ഇറങ്ങണം - വേണ്ടേ? രാഷ്ട്രീയത്തെ രാഷ്ട്ര നന്മയ്ക്കായി മാറ്റിയെടുക്കാൻ ശ്രമിക്കേണ്ടതല്ലേ? 

ഭഗവത് ഗീത പറയുന്നു - ന കർമ്മണാമനാരംഭാ നൈഷ്കർമ്യം പുരുഷോശ്നുതേ ന ച  സന്യാസനാദേവ സിദ്ധിം സമ്മധിഗച്ഛതി! (3:4) - കർമ്മത്തെ ത്യജിച്ചു കൊണ്ട് മാത്രം ആർക്കും പൂർണത ലഭിക്കുകയില്ല ! - നിയതം കുരു കർമ്മത്വം കർമ്മ ജ്യായോഹ അകർമ്മണ (3:8) - കർമ്മം ആകർമ്മത്തേക്കാൾ എന്നും ശ്രേഷ്ടം തന്നെ ! അങ്ങനെ ഇരിക്കെ നമ്മുക്ക് നിയതമായ കർമ്മം എന്തെന്ന് പരിപൂർണമായി മനസ്സിൽ ഉറപ്പിച്ചാൽ പിന്നെ അത് ചെയ്യുക തന്നെ. അതിൽ യാതൊരു പരിഭവവും ഉണ്ടാവേണ്ടതില്ല."

ഞാൻ : "ഇവിടെ താങ്കളെ മാധ്യമങ്ങളും, സൈബർ പോരാളികളും വേട്ടയാടുന്നത് സഹിക്കാവുന്നതിൽ അപ്പുറമായി.."

ശ്രീ : "നീ വീണ്ടും വായിക്കുക - ക്ഷുദ്രം ഹൃദയദൗര്ബല്യം ത്യക്തോതിഷ്ഠ പരന്തപ. ഇനി നിന്റെ ചോദ്യത്തിനായി ഭഗവത് ഗീത പറയുന്നു - ഉദ്ധരേദ് ആത്മനാത്മാനം ന ആത്മാനം അവ സാധയേത്! (6:5), നിന്നെ നീ തന്നെയാണ് ഉദ്ധരിക്കുന്നതും താഴ്ത്തുന്നതും. മനസ്സ് പാറ പോലെ ഉറച്ചതാണെങ്കിൽ യാതൊന്നും നിന്നെ കീഴടക്കില്ല ! ഉറപ്പ് ! അടുത്ത തലത്തിൽ എത്തിയാൽ - മാനാപമാനയോസ്തുല്യ സ്‌തുല്യോ മിത്രാരിപക്ഷയോ (14:24) എന്ന അവസ്ഥയിലും എത്താം !"

ഞാൻ : "തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ തോറ്റാൽ.... ?"

ശ്രീ : "നീ വീണ്ടും വായിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു - ക്ഷുദ്രം ഹൃദയദൗര്ബല്യം ത്യക്തോതിഷ്ഠ പരന്തപ. എപ്പോഴൊക്കെ നിന്റെ മനസ്സ് ചഞ്ചലമാകുന്നുവോ നീ വീണ്ടും വീണ്ടും ഈ ശ്ലോകം തന്നെ വായിക്കുക, എന്റെ വാക്കുകൾ അല്ലാ - ഭഗവത് ഗീതയിലെ ഭഗവാന്റെ വാക്ക് തന്നെ ! ഒരു കർമ്മം ചെയ്യുമ്പോൾ നിഷ്‌കാമമായി ചെയ്യുക - അതിൽ നീ ജയിക്കുമോ തോൽക്കുമോ എന്ന ചിന്തകൾക്ക് ഒരു പ്രസക്തിയും ഇല്ല. അസക്തോ ഹ്യാചാരൻ കർമ്മ പരമാപ്നോതി പൂരുഷ! (3:19) -  സുഖ ദുഃഖ സമ്മേകൃത്വ ലാഭാലാഭോ, ജയാജയൗ. ഞാൻ എന്റെ കർമ്മം ചെയുന്നു - ഇവിടെ ജയിച്ചാലും, തോറ്റാലും അതിൽ ആശങ്ക വേണ്ടേ വേണ്ട! ഞാൻ എന്റെ ധർമ്മത്തിൽ അധിഷ്ഠിതമായ കർമ്മം തുടരുക തന്നെ ചെയ്യും!"

എനിക്ക് എന്റെ ഈ പ്രായത്തിൽ ഇത്രയൊക്കെ ചെയ്യുവാൻ സാധിക്കുമെങ്കിൽ, യുവാക്കളായ നിങ്ങൾക്ക് ഇതിലും എത്രയോ മടങ്ങ് കൂടുതൽ ചെയ്യുവാൻ സാധിക്കും ! എന്റെ ഈ ശ്രമം നിങ്ങളേവർക്കും രാജ്യസേവനത്തിനായി ഉണരുവാനുള്ള പ്രചോദനമാവട്ടെ ! ഭാരതത്തിന്റെ ഉന്നമനത്തിനു വേണ്ടി നിങ്ങൾ ഓരോരുത്തരും നിങ്ങളാൽ ആവും വിധം പ്രയത്നിക്കുക - സംതൃപ്തിയോടെ ജീവിതം ജീവിക്കുക !" 

"ഓർക്കുക - കർമണ്യ ഏവ അധികാര തെ ! മാ ഫലേഷു കദാചന ! (2-47)"

സ്വപ്നസാഫല്യം ശുഭം!

Insane 2020!

31.Dec.2020 – I tried to look back as far as I can but could not recollect a year which ended with rains on its last day! – That’s why we say 2020 has gone crazily INSANE! Hope we will have sanity back in 2021 !

Covid Musings!

Largest Lockdown in History ! - India goes standstill for 21 days!

Hartal ! For the uninitiated, let me explain what Hartal is all about. It is a kind of strike when people of a region willfully or forcefully stay back at home without reporting to work, closing all the shops, stopping the public and private transport, virtually bringing all human activities to a stand-still. It is usually celebrated as 12-hours, 24-hours or 48-hours event as a mark of protest by humans against humans for humans! Theoretically it is full of humanism.

Growing up in Kerala gave me ample opportunity to experience this event which used to happen here at the drop of a hat!  Trust me. I am not kidding! I have lost count of how many of those I celebrated! Slowly I became an ardent and unpublished fan of good Hartals and started to appreciate those blissful days of solitude.

Abandoned Streets  - India Lock-down - Kochi - Mar-2020

Few of my professional friends, well-educated, well-certified, working in multinational Incs, used to analyse the revenue loss from Hartals and educate me on it. However, my narrow-nature-centric mind never for a moment twitched in admiring the beauty of Hartal! In my dictionary, Hartal was and is a collective effort done by humans, unintentionally, unconsciously and involuntarily for our environment and ecosystem! Yes, you know, those are the only days I used to feel the true richness of Nature around me – freshness in air wherever I go, chirp of birds on the roads and the profound, clear sky without those polluting fumes! It made me write on how “Everybody loves a good Hartal”, few years back J

On Hartal days, I had that habit of taking a walk through the otherwise busiest of highways nearby. Taking a deep breath and a big pause I would take a long look at those sedentary streets, relishing how my walk has become cakewalk, thanks to Hartal! At the epitome of my thoughts I used to imaginatively wish – “Hartal should be a worldwide celebration and it should be celebrated at least once every month by all major cities and even minor towns of this world. The celebration should be simply staying indoors. No human activity or human interventions to the surroundings, allowing the rest of the species in our ecosystem to take control and be themselves that day! This world is not just for humans, every living being around us do have their own share of right on it, isn’t it? Let us celebrate a world of cooperation and coexistence!”

But as soon as I come out of my imaginative, sublime trance, I used to be slapped by the reality – “Hello Divs, have you gone insane or what? What do you think the cities are for? They never sleep, you know! In cities people work hard and toil the whole day, and celebrate harder in their evenings and night. Not like you simpletons, who gets content with what you get. This world is for the city-smart ones who know how to do things and get things done, got it? you moron!”

Yet, I used to discuss some of my eco-friendly imaginations with few of my easier friends – “Aren’t human beings on a self-destructive track? Don’t you think humans are speeding too much in life? They are chasing and hunting themselves! They are losing themselves! Why this contention? Why this competition? Crushing the species below, savaging own species around, boasting as the greatest ones, thinking as one who can survive on their own - where are they rushing ?! In their unquenchable quest for power brewed in luxury, greed, ego, lust and hatred what are they trying to conquer? What are they trying to gain by profusely hurting our Mother Earth and polluting our Nature around.

One of my wise friend used to tell me like this – “You know Divs, Earth and Nature has seen a lot, a lot more than what we can imagine. We are thinking too much by knowing too little and placing our thoughts on a very short timeline. Earth has seen species very powerful like Dinosaurs and also has seen them get dusted at some point in the past. Humans didn’t even existed then, right?. So, if Nature really wish, in a blink it can make this human race vanish from Earth! It’s just a childsplay for it! When we humans exploit and commoditize our Earth beyond a limit this may quite really happen”

John Chettan, Security of an Apartment Building in his seventies, still commute to work on his bicycle

**

Fast-forward. I am still alive, here on Earth, in this month of March of the year 2020. Nature has blinked for a moment sending jitters to humans - Covid-19! I am sitting stunned watching the happenings around the world. That old imaginative trance of mine has come into reality in a very absurd way which I never even thought to happen so in my lifetime! The cities which never sleep, the likes of New York, London, Paris, Rome, Mumbai and which not - all are shutting down out of fear, for existence. Not just cities, the states and countries themselves are locked up and in a stand-still. My own Nation is on a stand-still for 21 days – probably the largest lock-down in entire history - offices closed, malls closed, theaters closed, schools closed, temples closed, churches closed, mosques closed, private-transport closed, public-transport closed, flights closed, trains closed, festivals closed, marriages closed, even death ceremonies are almost closed to death! There are police guarding roads, hospitals guarding the sick. Unnecessary outing will end up with stick from police. All humans are locked in their tents for saving each other! If my trance asked world Hartal for a day, this is a complete world-wide stand-still-lockdown stretching to weeks and who knows probably for months! With a microbe, which the human eyes can’t even see, the Nature has given a tight slap on the human race - all with a blink! The pain inflicted by that slap is deep – more than 4 lakh people across the continents and countries are infected with close to 18,000 losing their life. It is crushing and the human race will have to dig deep to get out of this painful hole. Me? Yes, I am also locked up in my home with the same uncertainty of what Nature is planning to do further with us!

On the other side, as humans struggle, Nature is rejoicing and showing how it can balance back quickly as soon as humans stop their callousness! The pollution levels have went down across the cities of the world, rivers and lakes are cleaner and there is sense of serenity and sanity in the surroundings. A friend from Bangalore messaged me – “dust is very less now, even in noon, I can hear birds chirp from our balcony, all living beings except human race are enjoying!” It is a give back time to all of us for what we have done and what we continue to do – destroying the forest cover mercilessly, polluting the air and water insensitively, cutting down the trees without any ill feelings and what not! What we go through now is a reminder of Nature’s decree - that every species has equal right for survival. Also, this is an opportunity for the humans to evolve out as better species on Earth, which I doubt they would! However, this experience has sliced up a renewed resolve within me - to be humble forever, to be down to earth and instead of “accumulating life” make it an “accommodating life”!”

When I told yet another friend on how this blink of Nature has become a boon for the ecosystem, he rebuked – “When you or your family are in it, then you will know the heat. You will not see any ecosystem or greenery then – you will find yourself struggling to be saved by some human only.” I kept silent and didn’t give a reply. Within me, my narrow-nature-centric mind was confiding to myself - “Nature has every right to make my life difficult, cut off my job, cut short my life or simply destroy me without any repair. For, I am born in this insatiable human race. But I do have absolute faith - Nature is not as heartless as humans and will pardon everyone, like a Mother pardons its child and through this pandemic, Mother Earth is offering the humans a final chance to save themselves from a potential climate catastrophe!”

***

Foot Notes:

1. Air quality improves in over 90 cities in India reports "The Hindu", 30.Mar.2020 - https://www.thehindu.com/news/national/air-quality-improves-in-india-amid-lockdown/article31234638.ece

2. Air pollution and CO2 fall rapidly as virus spreads - BBC - 19.Mar.2020

3. Jalandhar sees Dhauladhar range the first time ever. Stunned Internet thanks lockdown - India Today Reports - 03.Apr.2020

***

ICC Cricket Final - 2019 - One for a Lifetime!

History rewards only the Winners ! That’s why History is always a Loser!

New Zealand - Oh! My Unrewarded Heroes - you took me for a roller-coaster ride of all the possibilities of possible human emotions and left me sleepless for the whole night ! And in the process and sleepless night you reminded and taught me again how a Man should face the brutal uncertainties of life - Yes, with absolutely CALM RESOLVE! What a lesson it has been !

Hats Off ! Your lessons are hard to learn, but I promise, I will get out learning through it !

***

Environment Day Thoughts

Fort Kochi Beach - circa 2018

Recently I visited my cousin at Fort Kochi. To make use of our great evening time, we decided to visit the beach with our family. We both have seen Fort Kochi a lot. I used to spend my summer vacation there. The beach and its surroundings were more than familiar to us. But it was all decades back. And this is an opportunity to reel back to those good days. We roamed around the streets and market places watching the changes and finally landed on the beach. Yes, many things have drastically changed around. But above all those, I was completely struck-down by what I saw at the beach. First of all, there was no beach at all as we used to see. We had to walk long way down through the sand to reach the beach. Now, the beach has come so close to us that in one gush it can wash away the road! The shining sand was what we used to see around, may be a little tainted by weeds. But now, there are heaps of garbage, debris, scrap, waste, filth and what not filled around us. Yet, there I saw families enjoying, kids running, people fishing, dogs eating and the giant ships pushing through all filling me with a disgusting feel. That day, the sun set into the clouds as if it had enough of all these. And yet, I thoroughly felt, we the proud public, we the pompous people, we the hypocritic humans are not feeling an iota of change in our conscience, in our mindset, in our attitude or in our life style. We are simply adapting to the growing pile of garbage under, above and around us. What a pity!

As kids, just as we wake up in the morning, father used to make us recite a small prayer before we put our feet on the earth – which ends with the words “Paadasparsam Kshamasvame!”. We hardly thought about its meaning in those days. It was only when we started to learn about Nature, Earth and our Environment we started to understand its subtle meaning – “Forgive me for putting my legs on you, Oh Mother Earth!” and in a deeper sense addressing to Earth we pray – “Forgive me, though I am putting my legs on you, I wouldn’t be hurting you, I would be responsible to whatever I do with what you give me.” – How profound!

And we say we were uncivilized in those days and are becoming civilized now! How absurd?!

And here we are in the year 2018 with the Environment Day staring at us with the slogan to move towards plastic free future. We invented plastic, we used plastic, we misused plastic and now we cry out loud– Beat Plastic Pollution!

I got a chance to listen to a fantastic discussion about this year’s Environment Day theme (Samvadham in Doordharshan, Malayalam). The expert talks were making it crystal clear – the coming generation is going to suffer for sure if we keep on using plastic as we are doing now. However scientifically we use, reuse or recycle plastic it is going to come back to us and erode us in one form or other. Slowly it will get into our ground water making our ground/well water un-potable. We will be surrounded with diseases unknown, unheard, un-curable! And the experts say - There is only one true way ahead – Reduce and Remove! If you could instill it in your head, Oh Human, go and look in your house, look at your life style, look into your conscience – and see in how many varied ways you are using plastic to pollute yourself. We do not have a day to lose. Come, let us go back to the sublime lifestyle taught by our grandparents. Let us recite the Nature prayers taught to us by our ancestors. Let us look at those innocent smiles of kids around and make a pledge – We will Reduce it. We will Remove it.

***

2018 - Year of 108 Reverberations

"Repetition is the mother of learning, father of action and the architect of all accomplishments " - Zig Ziglar

The potential of the "philosophy" of Repetition is something which I grossly underestimated for all these years! 

A big miss? A big mistake? Yes. To be honest to myself it should have been part of life and character from the formative years itself! 

Unfortunately it was not to be so.

However, God blessing, though late, there is now a dawn of realisation about the power of Repetition. 

I realise it has the Might to Transform our Soul, Mould our Destiny and Master our Self!

With prayers to the Universal Power, I am dedicating the year of 2018 and beyond for this most sublime philosophy - The Repeated Reverberations !

However hard it looks, however impossible it sounds, 

what is good, what is divine, 

what is right, what is love, 

what is bliss may resound around me, may reverberate with me, may always reflect within me !

PS: Choosing theme of 2018 as "Year of 108 Reverberations", considering the significance of the number 108 as noted by our Ancient Sacred Vedas and finding it shuffled within year 2018!

പ്രക്ര്യതി പൊറുത്തു

പ്രക്ര്യതി ഇത്തവണയും പൊറുത്തു.

പരിഭവങ്ങൾ മറന്നു കാലവർഷം വന്നു.

പ്രബുദ്ധരാകുവാൻ,

പുനർചിന്തനം ചെയ്യുവാൻ,

പ്രക്ര്യതിയിലേക്ക് മടങ്ങുവാൻ

ഒരു അവസരം കൂടി !

വിയർപ്പ്

രാവിലെ 8 മണി കഴിഞ്ഞതേ ഉള്ളൂ. പ്രാതൽ കഴിഞ്ഞു ഒരു കട്ടൻ ചായയും കുടിച്ചു പത്രം വായിക്കാൻ ഇരുന്നതാണ്. മുകളിലത്തെ മുറിയിൽ മകൾ തൊള്ള പൊട്ടിച്ചു കവിത പഠിക്കുന്നു. കവിതാ മത്സരം ഉണ്ടേ ! അടുക്കളയിൽ ശബ്ദകോലാഹലം അടങ്ങിയിട്ടില്ല. മൊത്തം ഒരു അസ്വസ്ഥത. അപ്പോഴാണ് ഞാൻ എന്നെ തന്നെ ശ്രദ്ധിച്ചത്. രണ്ടു ഫാൻ തലയ്ക്ക് മീതെ കറങ്ങുമ്പോഴും എന്റെ തല വിയർക്കുകയാണ്.
തല മാത്രമല്ല. തല മുതൽ കാൽപാദം വരെ!

എനിക്കാകെ ഒരു അങ്കലാപ്പ്. എന്താണപ്പാ ഇങ്ങനെ വിയർക്കുന്നേ?
മുപ്പത് ആവാത്തവർക്കു പോലും ഹാർട്ട്‍ അറ്റാക്ക് വരുന്ന കാലമാ !
ഓഫീസിലും, കാറിലും AC ഉള്ള കാരണം ഇതൊന്നും ശ്രദ്ധിക്കാറില്ല.

ഞാൻ എന്റെ സഹധർമ്മിണിയെ വിളിച്ചു.

"എടീ, ഇത് നോക്കിയേ, ഞാൻ വെറുതെ ഇരുന്നു വിയർക്കുന്നു!"

"അതേതായാലും നന്നായി - നിങ്ങളലേലും പണി എടുത്ത് വിയർക്കാറില്ലല്ലോ ! - നിങ്ങൾ ഒന്നും അറിയുന്നില്ലല്ലോ മനുഷ്യാ - അതാണ് പ്രശ്‍നം  - മാർച്ചു മാസം കഴിഞ്ഞു ദിവസം രണ്ടായി."  - ചുവരിൽ തൂക്കിയിട്ട കലണ്ടർ മറിച്ച് കൊണ്ട് മറുപടി.

അപ്പോഴാ ഞാൻ ശ്രദ്ധിച്ചത് - പത്രത്തിലും ഉണ്ട് വാർത്ത - "എടീ, നീ അറിഞ്ഞോ - തൃശ്ശൂരിൽ 39 ഡിഗ്രി ആയി ചൂട്! - ആഗോളതാപമാണ് പ്രശ്‍നം."

"എവിടൊക്കെയോ, എന്തൊക്കെയോ സംഭവിക്കുന്നു എന്നും പറഞ്ഞു നമുക്ക് ജീവിക്കണ്ടേ - ഇവിടെ ഒരു AC മേടിച്ചാ തീരുന്ന പ്രശ്നമേ ഉള്ളൂ. ഞാൻ എന്ന് മുതൽ പറയുന്നതാ. ഇന്ന് തന്നെ ഒരെണ്ണം ഓർഡർ ചെയ്താ നിങ്ങൾക്ക് തന്നെ നല്ലത്.

നിങ്ങളിവിടെ ഇങ്ങനെ കൂനി ഇരിക്കാതെ ഇന്നെങ്കിലും ആ കാറൊന്നു വെള്ളമൊഴിച്ചു കഴുക്. ആഴ്ച മൂന്നായി കഴുകിയിട്ട്.

പിന്നെ പുറകിലെ മാവ് മുറിക്കാൻ ആളെ കൂടി ഏർപ്പാടാക്കണം. അത് പൂക്കുന്നും ഇല്ലാ, മുറ്റമടിച്ച് എന്റെ മുതുകും ഒടിയുന്നു."

കാർ കഴുകാൻ ബക്കറ്റും എടുത്ത് നടക്കുമ്പോഴും അടുക്കളയിൽ നിന്നുള്ള ശബ്ദകോലാഹലം തുടരുകയാണ്. മുകളിൽ നിന്നും ദിഗന്തങ്ങൾ ഭേദിക്കുന്ന കവിത -

"ഇനിയും മരിക്കാത്ത ഭൂമി ! നിന്നാസന്ന മൃതിയിൽ നിനക്കാത്മശാന്തി !
ഇത് നിന്റെ, എന്റെയും, ചരമശുശ്രൂഷയ്ക്ക് ഹൃദയത്തിലിന്നേ കുറിച്ച ഗീതം...."

ഞാൻ പൈപ്പ് തുറന്നു - നേർത്ത ഗദ്ഗദത്തോടെ ഒരു കവിൾ ചെളി വെള്ളം അതിൽ നിന്ന് ഒലിഞ്ഞിറങ്ങി.

ഇടവഴി

ഓഫീസിൽ തിരക്കുള്ള നേരത്താണ് എനിക്കാ ഫോൺ വന്നത്.

"ഇടവഴി കോൺക്രീറ്റ് ചെയ്യുകയാണ്. രണ്ടു ദിവസത്തിനുള്ളിൽ പണി തീരും."

കാൽ ചുവട്ടിൽ നിന്നും മണ്ണൊഴുകി പോവുന്നതായി എനിക്ക് തോന്നി.

മണ്ണിനോട് ചേർന്ന് ജീവിച്ചിരുന്ന ആ കാലത്തേക്ക് ഓർമ്മകൾ ഓടി - ഇടവഴിയുടെ ഇരുവശത്തും തിങ്ങി നിന്ന മുക്കുറ്റിയും, അവയ്ക്കിടയിൽ പടർന്നു നിന്ന കറുകയും, നിവർന്ന് നിന്ന മുയൽ ചെവിയനും, ഇവയ്ക്കിടയിലൂടെ ഇടയ്‌ക്കൊക്കെ ഇഴഞ്ഞു പോയിരുന്ന ആ പാവം ചേരമ്മൂമ്മയും, പിന്നെ വേനലിൽ തുപ്പൽ പടക്കം തേടി നടന്നതും, ഇടവപ്പാതിയിൽ പുഴയായി ഒഴുകുന്നത് നോക്കിയിരുന്നതും, അവധി ദിവസങ്ങളിൽ കൂട്ടുകാരുമൊത്തു പുല്ല് വെട്ടിയതും, പിന്നെ ക്രിക്കറ്റ് കളിയും - എല്ലാം കോൺക്രീറ്റിനുള്ളിൽ മറയുന്നു -  കണ്മുന്നിൽ നിന്നും, ഓർമ്മകളിൽ നിന്നും ഒരു യുഗം മറവ് ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

രണ്ടു നാൾ കഴിഞ്ഞു ഞാൻ നാട്ടിൽ എത്തിയപ്പോഴേക്കും എല്ലാം കഴിഞ്ഞിരുന്നു. 

കോൺക്രീറ്റ് ഇടനാഴിയിലൂടെ നടക്കുന്ന ഞാൻ കണ്ടത് ഒരു ദുരന്ത ഭൂമിയാണ് - 

ദിശാ ബോധം നഷ്ട്ടപ്പെട്ട തുമ്പികൾ,
കൂടും, കൂട്ടരും നഷ്ട്ടപ്പെട്ട ഉറുമ്പുകൾ,
പരുക്കൻ കോൺക്രീറ്റിലൂടെ, പുകച്ച് പോകുന്ന ഉരുക്കൻ വണ്ടികൾ.
ഞാൻ എൻ്റെ കാലുകളെ നോക്കി.
അവ ശുഷ്ക്കിച്ചിരിക്കുന്നു.
അവ ദുർബലമായിരിക്കുന്നു.
അവയുടെ പാദങ്ങൾ അറ്റു പോയിരിക്കുന്നു.

D-Sign Thinking!

"Design Thinking" - Request came from my wife to help her to understand it for her theory classes. Going through those pages I felt it is so vast, so deep with dense theory on design and aesthetics starting from a dot to the line and then traversing to higher planes! I wondered how many minute matters matter in getting into a great design and sometimes it needs the intuition or luck too! And then when I composed the below I felt the luck, the intuition came for help bringing out the D-sign aesthetics!

First I saw the light. The bright light from the window giving the embossing to the horizontal lines. Then as I was about to click, I saw those vertical lines above - the Design Thinking impact?! The horizontals and verticals made the click a sublime one for me and one to remember forever :)

തിരുമുറ്റം

പായൽ മൂടിയ വഴിയിലൂടെ,
മാവിൻ തണലിലൂടെ,
ചെമ്പരത്തിയും, നന്ദ്യാർവട്ടവും നോക്കി
എന്റെ കുട്ടിക്കാലത്തു എപ്പോഴോ കണ്ടു മറന്ന മുറ്റത്തേയ്ക്ക് എന്ന പോലെ
ഞാൻ നടന്നു.

പടിവാതിക്കൽ എത്തി.
ആരെയും കണ്ടില്ല.
വിളിച്ചു നോക്കി.
ആരും വിളി കേട്ടില്ല.
കുമ്മായം തേച്ച ചുവരിൽ പഴയ ചിത്രങ്ങൾ.
പലയിടത്തും, പല നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ വിള്ളൽ.
മുറ്റത്ത് കരിങ്കൽ പാകിയ പ്രാചീന തുളസി തറ.
അവിടെ തണുത്ത തിണ്ണയിൽ ഞാൻ ഇരുന്നു.
കുളിർ കാറ്റ് വന്നു.
നിമിഷങ്ങൾ യുഗങ്ങളായി.
ചിന്തകൾ നിശ്ചലമായി.
ഞാൻ എന്നിൽ അലിഞ്ഞിലാതായി.

വേനൽ ചൂട്

വേനൽ ചൂടിൽ ക്ഷീണിച്ച ഞാൻ ആത്മഗതം പോലെ പറഞ്ഞു.

"ഇക്കൊല്ലമെങ്ങിലും കുറച്ചു മരങ്ങൾ നടണം."

ആത്മഗതം കേട്ട് കറിവേപ്പിൽ ഇരുന്ന കരിയില കിളികൾ കൂട്ടചിലച്ചിൽ കൊണ്ടെന്നെ അനുമോദിച്ചു.

അപ്പോൾ കൂടെ നടക്കുന്ന മനുഷ്യൻ പറഞ്ഞു -

"അതെ. വളരെ നല്ല കാര്യം. നടുമ്പോൾ നല്ല മരങ്ങൾ നോക്കി നടണം. നല്ല വില കിട്ടുന്ന മരങ്ങൾ !"

ശുഭം.

[3/22]

True Childhood

True Water

True Minds

True Body!

True Life

True Childhood!!